آبادان خبر _ جنگ تحمیلی، اقتصاد نوپای انقلابی ایران را در برابر یک آزمون تاریخی قرار داد؛ آزمونی که می‌توانست به فروپاشی کامل منجر شود. با کاهش شدید صادرات نفت و اعمال تحریم‌های تسلیحاتی و اقتصادی از سوی غرب و شرق، کشور با بحران شدید ارزی و کمبود کالاهای اساسی روبرو شد. در چنین شرایطی، بقا نیازمند یک بازطراحی کامل در ساختار اقتصادی بود؛ مدلی که بعدها سنگ بنای “اقتصاد مقاومتی” نام گرفت.
یکی از شاهکارهای مدیریتی آن دوران، سیستم توزیع کالا از طریق کوپن بود. این سیستم، هرچند با سختی‌ها و صف‌های طولانی همراه بود، اما یک هدف استراتژیک را محقق کرد: جلوگیری از قحطی و حفظ عدالت نسبی در توزیع منابع محدود. با این روش، دولت توانست کالاهای اساسی مانند نان، برنج، روغن و قند را به تمام خانوارهای ایرانی، فارغ از طبقه اجتماعی‌شان، برساند و از ایجاد یک بحران اجتماعی در کنار بحران نظامی جلوگیری کند.
همزمان، در جبهه صنعت، یک “نهضت خودکفایی” در حال شکل‌گیری بود. نیاز فوری به تسلیحات و قطعات یدکی، صنایع نظامی کشور را وادار به خلاقیت و نوآوری کرد. مهندسی معکوس بر روی تجهیزات غربی و شرقی، و تلاش برای تولید بومی مهمات، موشک‌های ساده و قطعات پیچیده، آغازی بر راهی بود که دهه‌ها بعد، ایران را به یک قدرت پهپادی و موشکی تبدیل کرد. این تجربه گران‌بها به سایر بخش‌های صنعت نیز سرایت کرد و به کشور آموخت که در شرایط تحریم، تنها راه بقا، تکیه بر توان داخلی است. این همان درسی بود که در دوران دفاع مقدس با خون نوشته شد و در دوران پس از جنگ، به عنوان یک اصل راهبردی در توسعه کشور به کار گرفته شد.
